Czy zabezpieczenie należytego wykonania umowy jest obowiązkowe?

Zabezpieczenie należytego wykonania umowy to temat często poruszany w kontekście zamówień publicznych, dużych inwestycji oraz kontraktów o istotnej wartości. Czy jest ono zawsze obowiązkowe? Jakie są jego formy i znaczenie w praktyce? W tym artykule odpowiadamy na najczęstsze pytania i pokazujemy, dlaczego gwarancja ubezpieczeniowa może być najlepszym rozwiązaniem.

Co to jest zabezpieczenie należytego wykonania umowy?

Zabezpieczenie należytego wykonania umowy to forma gwarancji, która chroni zamawiającego przed ryzykiem niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązań wynikających z umowy. W praktyce najczęściej spotykane jest w kontraktach publicznych i inwestycyjnych, gdzie strony chcą zminimalizować ryzyko niepowodzenia realizacji projektu.

Dlaczego zabezpieczenie umowy jest kluczowe w zamówieniach publicznych?

W zamówieniach publicznych zabezpieczenie należytego wykonania umowy pełni funkcję ochronną. Umożliwia zamawiającemu pokrycie kosztów wynikających z niewywiązania się wykonawcy z umowy. W przypadku problemów z jakością, terminowością czy kompletnością prac, zabezpieczenie może być wykorzystane do pokrycia strat lub zlecenia dokończenia robót innemu wykonawcy.

Jak wnieść zabezpieczenie należytego wykonania umowy?

Zabezpieczenie można wnieść w różnych formach, w zależności od ustaleń zawartych w umowie. Najczęściej wybierane to:

• Pieniądz (przelew na konto zamawiającego)
• Gwarancja bankowa
• Gwarancja ubezpieczeniowa - najbardziej rekomendowane rozwiązanie

Czy zabezpieczenia są obowiązkowe w każdym przypadku?

Nie zawsze. W postępowaniach o zamówienia publiczne poniżej progów unijnych, zamawiający może, ale nie musi żądać wniesienia zabezpieczenia. W przypadku większych kontraktów — zazwyczaj jest to wymóg obowiązkowy, wynikający z przepisów Prawa zamówień publicznych. 

Jakie są formy zabezpieczenia w zamówieniach publicznych?

Dozwolone formy zabezpieczenia w zamówieniach publicznych to:

• pieniężne wpłaty,
• gwarancje bankowe,
• gwarancje ubezpieczeniowe (najbardziej elastyczna forma),
• poręczenia instytucji, np. funduszy poręczeniowych.

Jakie są możliwe zmiany formy zabezpieczenia?

W trakcie realizacji umowy forma zabezpieczenia może zostać zmieniona – np. z gotówki na gwarancję ubezpieczeniową – za zgodą zamawiającego. Dzięki temu wykonawca może uwolnić środki finansowe, zachowując pełną ochronę umowy. Na to, by dokonać zmiany formy zabezpieczenia decyduje się dużo firm, które w początkowym etapie wybrały gotówkę. Z naszego doświadczenia wiemy, że w niektórych przypadkach firmy czekają na zwrot kilka lat, a kwota zamrożenia to nawet kilkanaście lub kilkadziesiąt tysięcy. Właśnie dlatego zdedydowanie lepszą opcją jest gwarancja ubezpieczeniowa. 

Czy zabezpieczenie wniesione w pieniądzu jest najlepszą opcją?

Niekoniecznie. Choć gotówka jest najprostszą formą, zamraża kapitał, który mógłby zostać wykorzystany na rozwój działalności. Dlatego gwarancja ubezpieczeniowa to często bardziej korzystne rozwiązanie — nie obciąża płynności firmy i spełnia wszystkie wymagania ustawowe.

Jak wysokość zabezpieczenia wpływa na realizację umowy?

Standardowo zabezpieczenie wykonania umowy  wynosi od 5% do 10% wartości brutto umowy. Wysokość zabezpieczenia wpływa na skalę odpowiedzialności wykonawcy i może zwiększyć koszt pozyskania gwarancji — warto więc odpowiednio wcześniej zaplanować jej formę.

Jakie ryzyka związane z realizacją zamówienia mogą wpłynąć na wysokość zabezpieczenia?

Do głównych ryzyk należą:

• opóźnienia w realizacji,
• niewłaściwe wykonanie prac,
• niedostarczenie wymaganych dokumentów odbiorowych,
• problemy finansowe wykonawcy.

Im większe ryzyko, tym wyższe wymagania co do formy i wysokości zabezpieczenia.

Co się dzieje w przypadku braku wniesienia zabezpieczenia?

Brak wniesienia zabezpieczenia należytego wykonania umowy w terminie może skutkować:

• unieważnieniem umowy,
• utratą prawa do realizacji zamówienia,
• naliczeniem kar umownych,
• negatywnym wpisem w rejestrze zamówień publicznych.

Czy zamawiający ma obowiązek żądania zabezpieczenia należytego wykonania umowy?

Nie zawsze. Dla zamówień poniżej progów unijnych decyzja należy do zamawiającego. Jednak w przypadku dużych kontraktów publicznych, obowiązek zabezpieczenia jest standardem, szczególnie w inwestycjach infrastrukturalnych i budowlanych.

Gwarancje ubezpieczeniowe w Rydzowski Ubezpieczenia

W Rydzowski Ubezpieczenia oferujemy szybkie i elastyczne gwarancje ubezpieczeniowe, które:

• spełniają wymagania prawo zamówień publicznych, 
• nie obciążają Twojej gotówki
• zapewniają bezpieczeństwo kontraktu

W naszej ofercie mamy zarówno gwarancje usunięcia wad i usterek, jak i gwarancje należytego wykonania kontraktu.