Czy wózek widłowy to pojazd wolnobieżny?

Wózki widłowe są nieodzownym elementem pracy w magazynach, halach produkcyjnych i centrach logistycznych. Jednak w kontekście przepisów drogowych i ubezpieczeniowych często pojawia się pytanie, czy wózek widłowy jest pojazdem wolnobieżnym. Przyjrzyjmy się tej kwestii z perspektywy prawa oraz praktyki stosowanej w Polsce.

Czy wózek widłowy to pojazd mechaniczny?

Zgodnie z polskimi przepisami wózek widłowy jest uznawany za pojazd mechaniczny, ponieważ jest napędzany silnikiem i porusza się na kołach. Jednak jego klasyfikacja może się różnić w zależności od jego przeznaczenia i miejsca użytkowania. Przepisy rozróżniają pojazdy wolnobieżne, czyli takie, których konstrukcyjna prędkość nie przekracza 25 km/h. Wózki widłowe zazwyczaj mieszczą się w tej definicji, co oznacza, że mogą być traktowane jako pojazdy wolnobieżne.

Definicja pojazdów wolnobieżnych

Według obowiązujących przepisów "pojazd wolnobieżny - pojazd silnikowy, którego konstrukcja ogranicza prędkość jazdy do 25 km/h, z wyłączeniem ciągnika rolniczego". W praktyce oznacza to, że każdy wózek widłowy, napędzany silnikowo jest pojazdem wolnobieżnym. Do takiej grupy nie zalicza się natomiast wózków sterowanych ręcznie. 

Jakie są przepisy dotyczące OC wózków widłowych?

Przez wiele lat wózek widłowy, który był używany wyłącznie na hali już wewnątrz firmy nie podlegał obowiązkowi ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej. W 2024 roku zmieniły się jednak przepisy w tej kwestii i niezależnie od tego, czy wózek będzie przemieszczać się wewnątrz firmy czy będzie też wyjeżdżał na plac publiczny - podlega ustawie o ubezpieczeniach obowiązkowych. Co prawda brak OC dla takiego pojazdu nie skutkuje jeszcze karą za brak OC, ale w przypadku szkody spowodowanej przez ten środek transportu, ubezpieczyciel może nie przyjąć odpowiedzialności. OC dla pojazdów wolnobieżnych jest obligatoryjne - dotyczy to także ubezpieczenia koparki czy ubezpieczenia kombajnu. 

Jakie są uprawnienia do prowadzenia wózka widłowego?

Do prowadzenia wózka widłowego konieczne jest posiadanie odpowiednich uprawnień. W Polsce wymagane jest ukończenie kursu oraz zdanie egzaminu, który pozwala na uzyskanie uprawnień UDT (Urząd Dozoru Technicznego). W niektórych przypadkach pracodawca może wymagać dodatkowego przeszkolenia z zakresu bezpieczeństwa pracy. Warto pamiętać, że wózki widłowe poruszające się po drogach publicznych mogą wymagać dodatkowych uprawnień, np. prawa jazdy odpowiedniej kategorii.

Jakie szkody mogą wyrządzić wózki widłowe?

Wózki widłowe, mimo niewielkich rozmiarów, mogą powodować poważne szkody na drogach publicznych. Ich ograniczona prędkość i manewrowość sprawiają, że są bardziej narażone na kolizje. Najczęstsze szkody to:

• Uszkodzenia innych pojazdów np. zarysowania. 
• Potrącenia pieszych np. gdy pojazd silnikowy porusza się po parkingu. 
• Przewrócenie ładunku, który może stanowić zagrożenie dla innych uczestników ruchu.